ساخت سریال موسی(ع) با زبان مخاطب بین المللی برای تضمین صادرات

در حالی که کشور همسایه ما در هر سال بیشتر از سال قبل فیلم و سریال صادر می کند، اما هنوز نتوانسته ایم برای تولید مجموعه های تلویزیونی در کشورمان بازار خارجی تعریف کنیم.

بهارستانه : در حالی که کشور همسایه ما در هر سال بیشتر از سال قبل فیلم و سریال صادر می کند، اما هنوز نتوانسته ایم برای تولید مجموعه های تلویزیونی در کشورمان بازار خارجی تعریف کنیم. ترکیه امسال بیش از ۳۷۰ میلیون دلار صادرات فیلم و سریال داشته، این رقم در سال گذشته حدود ۳۵۰ میلیون دلار و سال قبل از آن حدود ۳۰۰ میلیون دلار بوده است. با نگاهی کوتاه به این ارقام اولین نکته ای که به چشم می آید، روند رو به رشد صادرات فیلم و سریال ترکیه است. این کشور در افق ۲۰۲۳ می خواهد این میزان را به یک میلیارد دلار برساند. نکته وقتی جالب تر می شود که ترکیه در سال ۲۰۱۰ در همین بخش تنها ۱۰ میلیون دلار صادرات داشته است. ترکیه کشوری که از منافع نفت و گاز تقریباً هیچ بهره ای نبرده است، درآمدش را در حوزه صادرات غیرنفتی گسترش داد و فیلم و سریال مجموعه ای است که ترکیه در آن برای خود مزیت نسبی تعریف کرده است و ایران نیز یکی از بازارهای هدفی است که شرکت های فیلمسازی ترکیه قصد دارند فعالیت شان را در آن گسترش دهند. نظر کارشناسان خارجی درباره همکاری با ایران اوایل تیرماه، هفتمین بازار فیلم اسلامی در شهر مقدس مشهد برگزار شد. در این بازار شرکت های ترکیه ای حضور چشمگیری داشتند. آنها هدف از حضور در ایران را ایجاد ارتباط با شبکه های صداوسیما و فروش فیلم و سریال به شرکت های فعال در حوزه رسانه در ایران عنوان می کردند. حسین آتام، مدیرعامل دروک مدیا، که در این نمایشگاه حاضر بود به «جوان» می گوید: ما با توجه به اینکه در کشورهای اسلامی، موضوعات دینی مورد توجه است، فیلم ها، مستندها و سریال های دینی را برای پخش به کشورهای مسلمان می بریم. تلاش شرکت های ترکیه ای فعال در حوزه فیلم و سریال در بازار فیلم اسلامی در مقایسه با دیگر کشورهای حاضر در نمایشگاه و حتی شرکت های ایرانی قابل ملاحظه بود. در همین بازار وقتی پای همکاری و فروش فیلم های ایرانی به دیگر کشورها به میان می آمد، کاملاً خلأ یک ارتباط موفق حس می شد. مالام لاوالی، مدیر شبکه تلویزیونی «گاسکیا» که شبکه ای به زبان هوسایی در کشور نیجر است و بینندگان زیادی در بخش جنوبی این کشور دارد، در گفت وگو با «جوان» ضمن انتقاد از اینکه ایران هیچ تلاشی برای ترجمه فیلم ها و سریال های ایرانی به زبان «هوسا» که در آفریقا رایج است، انجام نمی دهد، آن را باعث عدم ارتباط میان مردم نیجر عنوان می کند. لاوالی اما از حضور پررنگ شبکه های متعلق به کشور های عربی در آفریقا می گوید و اینکه آنها توانسته اند برای محصولات شان بازاریابی خوبی داشته باشند. مدیر شبکه تلویزیونی «گاسکیا» در پاسخ به سؤالی درباره اینکه چطور فیلم ها و سریال های ایرانی می توانند در نیجر و دیگر کشورهای آفریقایی بازاریابی شوند، تأکید می کند: ایران ابتدا باید فرهنگ مردم آفریقا و علایق آنها را مد نظر قرار دهد، وقتی مردم آفریقا ببینند در فیلم های ایرانی آنچه دوست دارند مدنظر قرار گرفته است، حتماً سراغ فیلم های ایرانی می آیند. علی محمد الزهری، نماینده شبکه «الساحات» کشور یمن نیز که برای بازاریابی مستندهای ساخته شده درباره حملات رژیم سعودی به یمن، به ایران سفر کرده بود، به «جوان» می گوید: «ما منتظر ایران هستیم تا سراغ ما بیاید، اما ایرانی ها فعالیتی در یمن ندارند». وقتی دلیل حضور نیافتن ایران در بازار رسانه های یمن را وضعیت بحرانی این کشور عنوان کردیم، الزهری تأکید کرد که پیش از بروز بحران نیز ایران حضوری در یمن نداشته و به این نکته اشاره داشت که قرار نیست بحران و تجاوز سعودی تا ابد ادامه پیدا کند! سیدحمید حسینی، رئیس اتحادیه رادیو و تلویزیون عراق، در گفت وگو با «جوان» درباره استقبال فیلم ها و سریال های ایرانی در کشور عراق، این استقبال را ناشی از این موضوع می داند که «بین ایران و عراق از نظر فرهنگی و مذهبی فاصله ای نیست و سریال های مذهبی ایرانی به همین دلیل در عراق بینندگان زیادی دارد. » به رغم پخش چندین سریال ایرانی در شبکه های تلویزیونی کشور عراق، رئیس اتحادیه رادیو و تلویزیون عراق، این میزان را ناکافی می داند و می گوید: آنقدر که ما برای همکاری با شبکه های تلویزیونی ایرانی در تولید برنامه های مشترک با ایران اصرار و علاقه داریم، از این سو آن طور که انتظار داریم تمایل دیده نمی شود. در صورتی که عراقی ها فیلم ها و سریال های ایرانی را دوست دارند. دلایل عدم موفقیت ایران در فروش سریال نظرات مهمان های خارجی بازار فیلم اسلامی، نشان دهنده نکات مهمی است، از جمله اینکه در تولید سریال های تلویزیونی ایرانی، هیچ گاه توجه به بازار جهانی نشده و به جز چند سریال مذهبی که توانسته اند در کشورهای مسلمان مخاطبان خود را پیدا کنند، هیچ کدام از سریال های ایرانی توانایی ارتباط با مخاطب خارجی را نداشته اند. تلویزیون نتوانسته است در بازارهای جهانی برای مخاطبانی که زبانی غیرانگلیسی یا عربی دارند محصولی را ارائه کند. زیرنویس های فعلی سریال های ایرانی و دوبله از فارسی به دیگر زبان ها اغلب به چند زبان محدود انجام شده که مخاطب جهانی در آنها اشباع است. فهم برخی سریال های ایرانی به دلیل استفاده از دیالوگ های ثقیل و ارتباط های گنگ میان شخصیت های داستان، حتی برای بیننده فارسی زبان داخلی نیز سخت است. نمونه دم دستی این نوع سریال ها، مجموعه «زیر پای مادر» است که در ماه رمضان از تلویزیون پخش شد و دیالوگ های فیلم برای بیننده ها عجیب و غریب بود. در حالی که در سال های اخیر، سریال های کشور کره جنوبی نشان داده اند که می توان با یک زیان ساده و یک داستان ساده تر، بیننده ها را تا بیش از ۱۰۰ قسمت نیز با سریال و داستان آن همراه کرد و بیننده بدون اینکه دیالوگ های سریال اذیتش کند، از دیدن یک سریال دارای قهرمان، لذت ببرد. شاید هنوز زود باشد که سریال های اجتماعی ایرانی بتوانند در مقابل سریال های کشورهای ترکیه یا کره جنوبی جایی برای عرض اندام پیدا کنند ولی می توانیم برای داشته های فعلی مان برنامه ریزی درستی جهت بازاریابی داشته باشیم. همان طور که پخش سریال های تاریخی و مذهبی ایرانی در کشورهای همسایه و به خصوص عراق مخاطبان خوبی دارد، باید از همین مزیت استفاده کرد. تجربه ساخت «مختارنامه» و «یوسف پیامبر» نشان داد که می توان روی مجموعه های اینچنین سرمایه گذاری کرد و آن را به نمونه ای برای بازاریابی محصولات ایرانی در بازار های منطقه ای تبدیل کرد. از هم اکنون باید برای مجموعه «موسی(ع)»، به فکر بازاریابی خارجی بود و حتی اگر شده باید برخی ملاحظات خارجی را در تولید سریال مدنظر قرار داد تا بتوان به وسیله آن ذائقه مشتریان خارجی را به دست آورد. منبع: روزنامه جوان